Öğrenme güçlüğü; bireyin bilgiyi kazanırken zorlanması sonucunda ortaya çıkan sorunları ifade eder. Bireyin normal ya da normalin üstünde bir zekaya sahip olmasına rağmen, okuma, yazma, konuşma, dinleme, okuduğunu anlama, heceleme, matematiksel hesaplamalar yapma ve kendini ifade etmesi gibi durumlarında kendini gösteren gelişimsel bir bozukluktur. Biz de öğrenme güçlüğü konusunun detaylarını sizin için ele aldık.
Öğrenme güçlüğü ne zaman ve nasıl ortaya çıkar?
Öğrenme güçlüğü sorunu, zihinsel gelişim geriliğine bağlı bir durum olmadığından, okul öncesi dönemde fark edilemeyebilir. Öğrenme güçlüğü çeken çocuğun öğrenme ve algılama sorunu, genellikle çocuğun okul hayatıyla birlikte başlayan öğrenme süreci içerisinde, akademik anlamda başarı gösterememesi sonucu dikkat çekmeye başlar. Öğrenme güçlüğünün en çarpıcı özelliği, çocuğun zihinsel yeteneği olmasına rağmen akademik açıdan gerilik göstermesidir.
Öğrenme güçlüğü çeşitleri nelerdir?
Öğrenme güçlüğü, kendi içinde farklı alt tiplere ayrılır. Disleksi (okuma güçlüğü), disgrafi (yazılı anlatım güçlüğü), diskalkuli (matematik güçlüğü) ve dispraksi (motor beceri güçlüğü) gibi bozukluklar öğrenme güçlüğünün türlerindendir. Öğrenme güçlüğü problemi olan çocuklarda bu bozuklukların bir ya da birkaçı bulunabilir. Peki bu bozuklukların belirtileri nelerdir?
- Disleksi: Temelde okuma güçlüğü anlamına gelen disleksi; yazıları okuyamama, okumayı öğrenirken zorlanma, harf ya da kelime atlama, kelimeleri ters okuma, heceleyerek okuma, yavaş okuma, kelimeleri değiştirerek okuma, harfleri birbirine karıştırma, okuduğunu anlayamama, okuduğunu anlatamama, ezberde güçlük çekme gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Diskalkuli: Temelde matematik güçlüğü anlamına gelen diskalkuli; problem çözememe, zamanı anlayamama, parayı kullanamama, rakamları karıştırma ve yönlerini ters yazma, çarpım tablosunu ezberleyememe, ritmik sayarken zorlanma, yanlış hesap yapma, problemi anlayamama, yer ve yön bulmada zorlanma, matematik işaretlerini karıştırma, basit geometrik şekilleri çizememe gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Disgrafi: Temelde yazma güçlüğü anlamına gelen disgrafi; yazı yazamama, yazılı anlatım yapamama, karmaşık, düzensiz ve okunması zor bir el yazısına sahip olma, yavaş yazma, kalem tutmada zorluk yaşama, yazarken sıra ya da satır atlama, harfleri karıştırma veya yönlerini ters yazma, harf, kelime veya cümle aralarında fazla boşluk bırakma veya bırakmama, kompozisyon yazmada veya sınavda bildiklerini kağıda dökmede zorlanma, imla kurallarını uygun yazmakta zorlanma, fikirleri yazıya aktarmada zorlanma gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Dispraksi: Duyusal entegrasyon güçlüğü anlamına gelen dispraksi; ince ve kaba motor becerilerinde yaşanan zorlukları ifade eder. Dispraksi; el-göz koordinasyonunu sağlayamama, denge kurmada zorluk yaşama, el becerisi ile ilgili sorunlar yaşama, sağı solu ayırt edememe, ayakkabılarını bağlayamama, hareket koordinasyon eksikliği yaşama, makas veya kalem kullanımında zorlanma, düğme ilikleyememe, yapboz yapamama, maket yapamama, sakarlık yapma, sürekli bir yerlere çarpma, el yazısı yazmada zorlanma, bisiklete binmede zorlanma, yüzme öğrenmede zorlanma, çevresel faktörlerin etkisiyle dikkatin çabuk dağılması, okurken ve yazarken sık sık kaldığı yeri kaybetme, mesafeyi hesaplayamama, cetvel ve pergel kullanımında zorlanma, uzaysal algı eksikliği yaşama gibi belirtilerle kendini gösterir.
Çocuğu öğrenme güçlüğü yaşayan anne babalar neler yapabilir?
Çocuktaki öğrenme güçlüğü, okul öncesi dönemde fark edilebileceği gibi, okul hayatı başladıktan sonra akademik başarısızlık görülmesi durumunda da fark edilebilir. Diğer pek çok bozukluk gibi, öğrenme bozukluğunun da erken dönemde fark edilip, gerekli müdahale ve eğitimlerin uygulanması önemlidir.
Öncelikle çocukta beyinle ilgili bir hasar olup olmadığının tespit edilmesi ve sorunun altında yatan nedenlerin ortaya çıkarılması gerekir. Sonrasında ise öğretmen ve aile olarak işbirliği yapmak, psikolojik açıdan çocuğu desteklemek, çocuğa uygun bir çalışma planı hazırlamak ve çocuğun uygun şekilde egzersiz yapmasını sağlamak önemlidir.
